Het orgel als synthesizer…???

De eerste synthesizer; het kerkorgel.

Bart van Dongen is gefascineerd door het kerkorgel. De klanken die je kunt maken zijn divers. Elk instrument is anders, dat geldt ook voor de gebouwen – meestal kerken – waar ze in klinken. Van Dongen gaat opzoek naar de unieke klanken en onvolkomenheden die elk instrument in zich heeft. Tegelijkertijd onderzoekt hij het gebouw als unieke klankkast; hoe reageert het op de klanken, welke frequenties worden versterkt of juist verdoezeld. Dit zijn de parameters, het gereedschap waar Van Dongen zijn improvisatie mee opbouwt. Luisterend naar het instrument, het gebouw, zijn muzikale innerlijke stem – stap voor stap bouwt Van Dongen de compositie op naar een web van klanken resonerend in de prachtige akoestiek van de Servatiuskerk.

Bart van Dongen (1959), componist, musicus en conceptueel kunstenaar, won in 2007 de tweejaarlijkse Brouwerij Cultuurprijs voor de stad ‘s-Hertogenbosch. Uit het juryrapport: ‘Een constante in zijn werk is dat compositie, improvisatie en concept altijd een drie-eenheid zijn. […] De handeling ter plekke vormt daarmee een belangrijk onderdeel van zijn kunst.’ Bart van Dongen is initiatiefnemer van diverse projecten, die alle één ding gemeen hebben: een zoektocht naar nieuwe muziek of op z’n minst nieuwe klanken. Hij sluit niets uit en wijst niets af; ogenschijnlijk tegengestelde krachten weet hij met elkaar te verbinden en aan te moedigen. Zo ook op het monumentale Smitsorgel in de Servatiuskerk te Schijndel; het kerkorgel als synthesizer ‘avant lettre’.